Η επίσκεψη σε έναν ειδικό για να αναζητήσει κανείς βοήθεια αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα και απαιτεί αρκετή σκέψη και περισυλλογή μέχρι να προβεί σε αυτό. Η δυσκολία αυτή εμφανίζεται κυρίως, εξαιτίας των κοινωνικών ταμπού που συνοδεύουν το επάγγελμα του ψυχολόγου και της ψυχοθεραπείας αλλά και των δικών μας προσωπικών δυσκολιών και εσωτερικών συγκρούσεων που μας εμποδίζουν προς την αναζήτηση ουσιαστικής βοήθειας.

Ο συνδυασμός των παραπάνω παραγόντων τείνει να μεγεθύνει τη συγκεκριμένη δυσκολία όταν ψυχολογική υποστήριξη χρειάζεται ένα μικρό παιδί και πιο συγκεκριμένα το παιδί μας. Από το σημείο αυτό ξεκινά ένας καταιγισμός σκέψεων κυρίως αρνητικών για τη χρησιμότητα μιας τέτοιας επίσκεψης και για τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η κίνηση στο ίδιο το παιδί. Το να αποδεχθεί ένας γονέας ότι το παιδί του χρειάζεται ψυχολόγο ίσως είναι αρκετά δύσκολο, όμως, ακόμη δυσκολότερο είναι  να αναγνωρίσει πότε το παιδί του χρήζει ψυχολογικής βοήθειας.

Ας ομολογήσουμε ότι αρκετές φορές, μάλιστα, ως γονείς περιμένουμε το παιδί μας να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση, πιο ήρεμο και χαρούμενο από μόνο του, χωρίς καμιά ουσιαστική βοήθεια. Οι περισσότεροι γονείς φοβούνται την κριτική όσον αφορά τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού τους.

Ωστόσο, ο ψυχολόγος δεν είναι εδώ για να ασκήσει κανενός είδους κριτική ούτε να προσβάλλει την μέχρι τώρα διαπαιδαγώγηση που εφάρμοζαν οι γονείς. Είναι εδώ για να βοηθήσει το ίδιο το παιδί. Να το κάνει να νιώσει και πάλι δυνατό, να απαλλαγεί από τα αρνητικά του συναισθήματα και να εκφράσει τις ανάγκες και τα προσωπικά του θέλω. 

Τα σημάδια που αρχίζουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους

1. Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε την συμπεριφορά του παιδιού μας και να ακολουθήσουμε την σκέψη του. Ο έντονος φόβος και η υπερβολική ανησυχία για καταστάσεις και δραστηριότητες που στο παρελθόν δεν του προξενούσαν την ίδια αντίδραση εγείρουν υποψίες για πιθανό πρόβλημα του παιδιού. Είναι απόλυτα φυσιολογικό για τα μικρά παιδιά να ανησυχούν καθώς έρχονται αντιμέτωπα με τον ¨αληθινό¨ κόσμο όσο μεγαλώνουν. Η διαφορά έγκειται στην ανήσυχη συμπεριφορά και στο άγχος του παιδιού με το παραμικρό, όπως το να δυσκολεύεται να πάει στο σχολείο μόνο του έως και στην τουαλέτα του σπιτιού του.

2. Η παλινδρόμηση σε παλαιότερες συμπεριφορές που έκανε σε μικρότερη ηλικία αποτελεί ένα από τα πιο συχνά σημάδια ανάγκης ψυχολογικής βοήθειας. Όταν το παιδί επανέρχεται στην έντονη προσκόλληση της μητέρας ή του πατέρα και δυσκολεύεται να τους αποχωριστεί, όταν παρουσιάζει ενούρηση κατά τη διάρκεια του ύπνου ή έχει συχνά εκρήξεις θυμού και ξεσπάσματα – συμπεριφορές τις οποίες είχε ξεπεράσει και επανέρχονται στην καθημερινότητά του.

3. Το σχολικό περιβάλλον του παιδιού είναι ένας σημαντικός παράγοντας ένδειξης για την φυσιολογική ανάπτυξη του. Από τις σχέσεις με τους συνομηλίκους έως την επαφή με τους δασκάλους και τις κοινωνικές δραστηριότητες που εντάσσονται στο σχολικό πλαίσιο. Εάν το παιδί σημειώνει παραβατική ή επιθετική συμπεριφορά, εξακολουθητικά, εκφράζοντας την με προσβλητικές λέξεις ή ασκώντας σωματική βία σε τρίτους είναι σημαντικό να ζητηθεί η βοήθεια του ειδικού. Οι αλλαγές δεν είναι πάντα τόσο εμφανείς ωστόσο καλό θα ήταν να παρατηρηθεί το παιδί σε όλες τις δραστηριότητές του σχολικές και εξωσχολικές αλλά και στο παιχνίδι με τους φίλους του.

4. Άλλη μια ένδειξη πως το παιδί μας χρήζει βοήθειας είναι το πόσο κοινωνικά απομονωμένο είναι ή εάν έχει τάση προς απομόνωση. Τέτοια συμπεριφορά μπορεί να αποτελέσει σημάδι παιδικής κατάθλιψης ή κάποιας αγχώδους διαταραχής όπως η κοινωνική φοβία.

5. Οι αλλαγές στην καθημερινότητα του παιδιού είναι άλλος ένας παράγοντας που θα πρέπει να ελεγχθεί. Όταν το παιδί παύει να έχει ένα ήρεμο ύπνο και ταλαιπωρείται συχνά από εφιάλτες, όταν δεν σημειώνει την ίδια διάθεση και όρεξη για φαγητό, όταν σταματά να παίρνει την ίδια ευχαρίστηση για αγαπημένες του δραστηριότητες, όταν μένει για μεγάλα διαστήματα ανέκφραστο ή μελαγχολικό ή ακόμη και όταν παρουσιάζει έντονες εκρήξεις θυμού και νεύρων.

6. Τέλος, από τα πιο ηχηρά σημάδια ανάγκης για ψυχολογική υποστήριξη είναι οι αυτοτραυματισμοί. Οι αυτοτραυματισμοί γίνονται συνήθως με αιχμηρά αντικείμενα και οι συνήθεις σωματικές περιοχές είναι τα χέρια. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή καθότι πολλές φορές τα παιδιά ή οι έφηβοι κρύβουν τους αυτοτραυματισμούς τους με επιπρόσθετα ρούχα ή αξεσουάρ. Στην παιδική ηλικία εκφράζονται περισσότερο με έμμεσο τρόπο όπως τραβώντας τα μαλλιά τους, χτυπώντας το κεφάλι τους σε τοίχο ή τσιμπώντας το σώματος. Όταν μια συμπεριφορά που θυμίζει πράξη αυτοτραυματισμού είναι επαναλαμβανόμενη και διαρκεί περισσότερο από δυο εβδομάδες τότε θα πρέπεινα θορυβηθείτε.

Η επίσκεψη σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας είναι ένα πολύτιμο δώρο για το παιδί σας ουσιαστικό και βοηθητικό για τη ζωή του και μη επιβλαβές για την ψυχική του υγεία. Αντιθέτως, η αναμονή και η διαιώνιση του προβλήματος είναι αυτή που επιφέρει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις.

Συγγραφή Άρθρου:

Βασιλική Κουλουψούζη