Η αναπτυξιακή πορεία των παιδιών με σχιζοφρένεια και η συμβολή της Λογοθεραπείας και των υπόλοιπων ειδικοτήτων

Σχιζοφρένεια! Ακούγοντας κανείς αυτή την λέξη, ζωγραφίζονται στο μυαλό του εικόνες από ενήλικες, που χαρακτηρίζονται από ψευδαισθήσεις και από ιδέες που δεν έχουν καμία λογική σειρά , οι οποίες αποτελούν και τα δύο βασικά συμπτώματα , αυτής της ψυχωτικής νόσου .Ποιος όμως θα μπορούσε να συνδυάσει πριν από πολλά  χρόνια την σχιζοφρένεια με τα παιδιά ;

Πως έβλεπαν και ερμήνευαν τα ψυχωτικά συμπτώματα στην παιδική ηλικία; Πως αντιμετώπιζαν τις συνέπειες που είχε αυτή η διαταραχή σε κάθε άνθρωπο μικρό ή μεγάλο; Οι εκάστοτε θεραπείες που λάμβαναν αυτές οι παιδικές ψυχούλες είχαν ανταπόκριση ή αποτελούσαν αριθμοί πειραμάτων μέχρι να αναλάβουν οι πρώτοι παιδοψυχίατροι την οριοθέτηση και την ταξινόμηση αυτών των συμπτωμάτων; Πολλά ερωτήματα , που κάποια απαντήθηκαν σε βάθος χρόνου , ενώ κάποια ακολούθησαν το μονοπάτι της απορίας , έχοντας ως σύμμαχο την εξέλιξη της επιστήμης ως και σήμερα .Πριν αναφερθούμε διεξοδικά στον συνδυασμό και στην εξέλιξη της σχιζοφρένειας με τον <<πολυτιμότερο πλούτο>> του κάθε γονέα  , είναι σκόπιμο να προστεθούν και κάποιες αναφορές για την ψυχωτική νόσο .

Η σχιζοφρένεια αποτελεί μια ψυχωτική διαταραχή , η οποία εμπεριέχει την εμφάνιση ενός ή περισσότερων συμπτωμάτων , όπως παραληρητικές ιδέες , ψευδαισθήσεις , διαταραχές της σκέψης , αποδιοργάνωση στην συμπεριφορά και στον λόγο και μειωμένη λειτουργική και προσαρμοστική συμπεριφορά .

Ο όρος <<παιδική σχιζοφρένεια>> , παλιότερα , περιείχε μια ομάδα παιδιών που χαρακτηρίζονταν από διάφορες διαταραχές στην αναπτυξιακή πορεία του παιδιού (Rutter , 1972). Αργότερα , τέθηκε στο στόχαστρο , να διαφοροποιηθεί ο ένας τύπος σχιζοφρένειας , που θα εμπεριείχε διαφορετική διάγνωση από τους ενήλικες .Αυτή , όμως η ιδέα , δεν είχε τις  κατάλληλες αποδοχές , αφού διαπιστώθηκε , ότι τα κριτήρια της διάγνωσης στους ενήλικες συνδέονταν άμεσα και με τα κριτήρια διάγνωσης στα παιδιά (Werry , 1992) .Έτσι , λοιπόν , η σχιζοφρένεια, αποτελούσε , πλέον , μια διαταραχή που περιείχε στο εσωτερικό της και την παιδική ηλικία , όπου τα συμπτώματα της έχουν τεράστιες επιπτώσεις στην γλωσσική , στην κοινωνική και γενικά στην ανάπτυξη του παιδικού πληθυσμού (Asarnow and Asarnow , 1996)  με κύριο όπλο την αιτιολογία της , που θεωρείται πιο εύκολη συγκριτικά με τους ενήλικες , εξαιτίας της λήψης φαρμάκων και της δυσλειτουργικής συμπεριφοράς των ενηλίκων.

Η εξελικτική πορεία των παιδιών που επρόκειτο να εμφανίσουν σχιζοφρένεια χωρίζεται σε δύο κατηγορίες .Η πρώτη περιλαμβάνει τα παιδιά που δείχνουν από νωρίς , ότι δεν ακολουθούν τα στάδια ανάπτυξης σε διάφορους τομείς  , ενώ στη δεύτερη εντάσσονται τα παιδιά που δεν διαφέρουν από τα υπόλοιπα , μέχρι να κάνει την εμφάνιση της η διαταραχή .

 Τα παιδιά της πρώτης κατηγορίας , κατά την βρεφική τους ζωή , παρουσίαζαν ελλείμματα στην κίνηση (αδυναμία στον συντονισμό των κινήσεων ) , στην γλωσσική εξέλιξη (παύσεις κατά την περίοδο του βαβίσματος και αδυναμία έναρξης στη μίμηση)  και χαρακτηρίζονταν από μια χαμηλή ενεργητικότητα (πολύ μειωμένη ανταπόκριση στους εξωτερικούς παράγοντες και την αίσθηση της υποτονίας). Κατά την νηπιακή ηλικία , τα ελλείμματα στην αδρή και λεπτή κινητικότητα , η παθητικότητα , η γλωσσική καθυστέρηση, τα ελλείμματα στις επικοινωνιακές δεξιότητες, η ανάγκη να είναι μόνα τους και οι εχθρικές συμπεριφορές συνόδευαν τα παιδιά σε κάθε τους βήμα (Watkins et al  , 1988).Στην μέση παιδική ηλικία , τα ελλείμματα χαρακτηρίζονταν από αδυναμία προσοχής , δυσκολίες στο μαθησιακό τομέα , αδυναμία κοινωνικής αλληλεπίδρασης και αποδιοργάνωσης στον λόγο τους (Gooding and laocono , 1995 και Watt et al ., 1984) .Κατά την εφηβική τους ηλικία , χαρακτηρίζονται από επιλεκτική προσοχή , αδυναμία συγκέντρωσης (Harvey , 1991 ) και από αδεξιότητα ( Crow et al ., 1995) .

Ως προς την δεύτερη κατηγορία , δεν υπάρχουν πολλές έρευνες  για να στηρίξουν τον πληθυσμό  αυτών των παιδιών .Αλλά σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε ο Eggers και οι συνεργάτες του (1999) , διαπιστώθηκε , ότι σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του παιδιού κατέχει και το ποσοστό λειτουργικότητας των παιδιού πριν από την εμφάνιση της διαταραχής .

Λαμβάνοντας υπόψη κανείς την αναπτυξιακή πορεία αυτών των παιδιών , μπορεί να αναρωτηθεί την θεραπεία που θα ακολουθήσουν ή ακολουθούν αυτά τα παιδιά , για να μπορέσουν να ανταποκριθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις απαιτήσεις της οικογένειας , του σχολείου και της παρέας .Η συνδυαστική θεραπεία που ακολουθεί η σχιζοφρένεια , περιέχει την λήψη φαρμάκων ( με κύριο στόχο την ελάττωση των ψευδαισθήσεων και των παραληρητικών ιδεών  ), την  συμμετοχή του παιδιού και της οικογένειας  σε συνεδρίες  Ψυχοθεραπείας(για την ψυχοκοινωνική στήριξη του παιδιού και της  οικογένειας , με στόχο την βελτίωση των καθημερινών δυσκολιών  ) , Εργοθεραπείας (κίνησης και προσοχής ) και  Λογοθεραπείας για την βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων , όπως διευκόλυνση στην επεξεργασία εισερχόμενων πληροφοριών ,στη λήψη αποφάσεων , σωστή συντακτική δομή , συνοχή , ευχέρεια , σύνδεση συνειρμικών σκέψεων , διατήρηση θέματος, επίλυση προβλημάτων , βελτίωση του γνωστικού τομέα, χρήση και κατανόηση  στις εκφράσεις του προσώπου και της μη λεκτικής  επικοινωνίας.

Εν κατακλείδι , η σχιζοφρένεια , αποτελεί ακόμη και τώρα μια νόσος που δημιουργεί πολλά ερωτήματα , που ευελπιστούμε στο μέλλον να απαντηθούν , είτε πρόκειται για την αιτιολογία της είτε για την θεραπευτική της αντιμετώπιση με ένα συνδυασμό προσεγγίσεων  , με απώτερο σκοπό την βελτίωση των συμπτωμάτων  του παιδιού ή του ενήλικα. Πρόκειται για ανθρώπους που κατοικούν μέσα στις ψευδαισθήσεις τους , ντυμένοι από παραληρηματικές ιδέες και εμμονές , που μέρα με την μέρα νιώθουν , ότι  χάνουν τον εαυτό τους και τις δυνάμεις τους απέναντι σε αυτή την ζωή.

 

Βρακά Νικολέττα

Λογοθεραπεύτρια