Σε μια μεγάλη έρευνα (Newman et al., 2011) βρέθηκε πως μόνο το 20% των μαθητών που δέχονταν στήριξη για τη ΔΕΠ-Υ στο λύκειο, δήλωσαν την ειδική εκπαιδευτική κατηγορία τους στο πανεπιστήμιο. Από αυτούς, μόνο το 19% έκαναν χρήση υποστηρικτικών υπηρεσιών.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό το φαινόμενο. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες βαθμίδες εκπαίδευσης, οι φοιτητές ως ενήλικες είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι και όχι οι γονείς τους να αποκαλύψουν τη μαθησιακή τους δυσκολία και να ζητήσουν βοήθεια. Επιπλέον, ενώ κάποιοι μαθητές τα κατάφεραν καλά στο λύκειο παρά τη ΔΕΠ-Υ, το πανεπιστήμιο έχει άλλες απαιτήσεις, είναι διαφορετικό το περιβάλλον και αυτό ίσως δεν το γνωρίζουν εκ των προτέρων οι πρωτοετείς φοιτητές. Κι αν η στήριξη ήταν σχεδόν αυτονόητη και εύκολα προσφερόμενη στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δεν ισχύει το ίδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δεν υπάρχει συνέχεια, ούτε τα πράγματα λειτουργούν από μόνα τους. Επιπλέον, πολλοί φοιτητές δεν έχουν αποδεχτεί ότι η ΔΕΠ-Υ θα τους συνοδεύει σε όλη τους τη ζωή και δε θέλουν να παραδεχτούν ότι χρειάζονται βοήθεια και στο πανεπιστήμιο.

Πριν την απόφαση για εισαγωγή σε κάποια σχολή πανεπιστημίου είναι σημαντικό ο μαθητής να έχει συνειδητοποιήσει τα «δυνατά» του σημεία αλλά και τις «αδυναμίες» του. Αν σκοπεύει να ζητήσει υποστήριξη στο πανεπιστήμιο, πρέπει να έχει πρόσφατη διάγνωση από δημόσιο διαγνωστικό φορέα. Είναι πιθανό να υπάρχει άγνοια των σχετικών νόμων και εγκυκλίων σε κάποια ιδρύματα γι αυτό πρέπει να έρθει σε επαφή εγκαίρως με το Συμβουλευτικό Κέντρο του πανεπιστημίου ή το Κέντρο Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών (αν υπάρχει). Σε όλα τα ξένα πανεπιστήμια υπάρχουν οι παραπάνω υπηρεσίες.
Ακόμα κι αν ο φοιτητής δεν επιθυμεί να αποκαλύψει την ειδική δυσκολία, καλό είναι να έχει κρατήσει όλα τα αποδεικτικά της σχολικής του πορείας και επίδοσης, ώστε να μπορεί να έχει μια εικόνα ο Καθηγητής-Σύμβουλος που θα τον αναλάβει.

Αντιμετωπίζοντας τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ

Δεν έχουν όλοι οι φοιτητές με ΔΕΠ-Υ τις ίδιες δυσκολίες και στον ίδιο βαθμό. Μερικές οικογένειες και σχολεία έχουν βοηθήσει τους μαθητές με ΔΕΠ-Υ ήδη από τις προηγούμενες βαθμίδες να εξασκήσουν τις «δεξιότητες μελέτης και καθημερινής επιβίωσης». Ωστόσο, υπάρχουν και υποψήφιοι φοιτητές που θα έχουν μαθησιακές, συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες.
Μερικές από τις βασικές επιπτώσεις της ΔΕΠ-Υ στο κολλέγιο-πανεπιστήμιο είναι:

• Έλλειψη οργάνωσης και λανθασμένη διαχείριση χρόνου
• Έλλειψη αυτοπεποίθησης
• Δυσκολία στη μελέτη και συγγραφή εργασιών
• Δυσκολία προσαρμογής σε νέες φιλίες, συγκατοίκους, συμφοιτητές κλπ.
• Αυξημένο άγχος
• Εύκολη διάσπαση προσοχής
• Δυσκολία ολοκλήρωσης εργασιών μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες.
• Αδυναμία να κρατούν σημειώσεις στο μάθημα.

Ακόμα και η «φοιτητική ελευθερία» μπορεί να μη βοηθά το φοιτητή με ΔΕΠ-Υ αν δε μάθει πώς να την αξιοποιεί.
Η δυσκολία να συντονίσει τις σπουδές με την καθημερινότητα είναι μεγαλύτερη στους φοιτητές με ΔΕΠ-Υ από ότι στους υπόλοιπους λόγω των μειωμένων εκτελεστικών τους λειτουργιών (executive function skills) που τους δημιουργούν προβλήματα στο να βάζουν προτεραιότητες, στόχους, και να ακολουθούν πλάνα χωρίς επίβλεψη ενήλικα. Επιπλέον, ορισμένοι πιστεύουν πως με το τέλος του σχολείου «θεραπεύτηκαν» ή «απαλλάχτηκαν» από τη ΔΕΠ-Υ, θέλουν να νιώθουν ίσοι με τους συμφοιτητές τους, και να μη διαφέρουν σε τίποτα από αυτούς.

Πρέπει να αναφερθεί πως η χρήση τσιγάρου, αλκοόλ και ουσιών είναι αυξημένη σε άτομα με ΔΕΠ-Υ.

Τα πάρτυ, οι εκδρομές και οι έξοδοι με τους συμφοιτητές εμπεριέχουν κι αυτόν τον κίνδυνο για τους φοιτητές με ΔΕΠ-Υ, προσφέροντάς τους προσωρινή ευεξία και ευτυχία. Η εύρεση της ισορροπίας θέλει κόπο και τρόπο. Ούτε το να διαβάζουν και να απέχουν από τη διασκέδαση είναι λύση, γιατί μακροχρόνια θα τους οδηγήσει σε σωματική και ψυχική εξάντληση.

Οι φοιτητές με ΔΕΠ-Υ χρειάζονται εκπαίδευση και συμβουλευτική σε θέματα καθημερινής διαβίωσης και διαχείρισης άγχους. Μπορούν να έχουν πρόγραμμα άθλησης και ξεκούρασης ανά εβδομάδα, να χρησιμοποιούν τεχνικές διαχείρισης άγχους και χαλάρωσης, συμβουλευτική από ειδικούς αλλά και να συμμετέχουν σε ομάδες φοιτητών. Η αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τη ΔΕΠ-Υ θα τους οδηγήσει στην επιτυχία ως φοιτητές αλλά θα τους προετοιμάσει και για την υπόλοιπη ζωή τους.

 Φαρμακευτική αγωγή και ΔΕΠ-Υ

Η φαρμακευτική αγωγή είναι μια επιλογή που βοηθά σημαντικά στην αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ. Χρειάζεται όμως μεγάλη προσοχή ώστε να έχει αποτέλεσμα και να ελαχιστοποιούνται οι παρενέργειες. Αν ένα άτομο παίρνει φαρμακευτική αγωγή ήδη από το γυμνάσιο-λύκειο ή το δημοτικό, μπορεί να χρειάζεται αλλαγή στις δόσεις και τη δοσολογία με την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο. Οι φοιτητές συνήθως έχουν μιας μεγαλύτερης διάρκειας μέρα και δραστηριότητες μέχρι αργά το βράδυ, πράγμα που πρέπει να λάβει υπόψη του ο γιατρός (φυσίατρος, ψυχίατρος κλπ που παρακολουθεί το φοιτητή).

Είναι σημαντικό ο φοιτητής να επισκέπτεται τακτικά το γιατρό για να τον καθοδηγεί. Επίσης πρέπει να έχει υπόψη του πως είναι δική του ευθύνη πια να παίρνει τη σωστή δόση του φαρμάκου, στη σωστή ώρα, να φροντίζει τη διατροφή του, να προγραμματίζει τα ιατρικά του ραντεβού και τις εξετάσεις. Πολλοί μαθητές που παίρνουν αγωγή τη σταματούν αρχικά στο πανεπιστήμιο, μέχρι να προσαρμοστούν ή γιατί δεν έχουν τον γονέα κοντά τους, κι αυτό δεν τους βοηθά αλλά τους δημιουργεί μεγαλύτερο άγχος. Επιπλέον, χρειάζεται προσοχή να φυλάσσεται το φάρμακο σε ασφαλές μέρος που δεν έχουν πρόσβαση άλλοι φοιτητές μιας και πρόκειται για διεγερτικά φάρμακα και υπάρχουν απαγορεύσεις και ποινές για την παράνομη χρήση τους. Ποτέ ο φοιτητής δεν πρέπει να προτείνει σε φίλους ή συμφοιτητές να κάνουν χρήση του φαρμάκου της ΔΕΠ-Υ στις εξετάσεις για να βελτιώσουν τη συγκέντρωσή τους. Μπορεί να τους προκαλέσει σοβαρές βλάβες.

Χρήση υποστηρικτικών υπηρεσιών: Ο ρόλος του «βοηθού-εκπαιδευτή» και του ειδικού εκπαιδευτικών αναγκών

Ορισμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα προσφέρουν υπηρεσίες υποστήριξης για τους πρωτοετείς φοιτητές ή και για όλους τους φοιτητές εντός της πανεπιστημιούπολης.
Αυτό μπορεί να είναι σημαντική βοήθεια για έναν φοιτητή με ΔΕΠ-Υ αρκεί να το γνωρίζει εγκαίρως. Το να έχει έναν προσωπικό «βοηθό-εκπαιδευτή» μέχρι να προσαρμοστεί, με δεδομένο ότι η οικογένειά του πια δεν μπορεί να τον στηρίζει όπως στο σχολείο, είναι σημαντικό. Μπορεί να ενημερωθεί από την ιστοσελίδα της αμερικανικής οργάνωσης CHADD για το τι προσφέρει ο «βοηθός».
Σήμερα υπάρχει και η δυνατότητα υποστήριξης μέσω υπολογιστή, διαδικτύου και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Συνήθως στο πρώτο εξάμηνο, μια εβδομαδιαία συνάντηση με τον «βοηθό» ή «ειδικό εκπαιδευτικών αναγκών» θέτει τις βάσεις για καλύτερη προσαρμογή στο περιβάλλον και τις απαιτήσεις του πανεπιστημίου για τον φοιτητή με ΔΕΠ-Υ. Το να περιμένει κάποιος να δει πώς θα τα πάει, και μετά να ζητήσει βοήθεια, ίσως χάσει χρόνο και ευκαιρίες, καθώς το εξάμηνο περνά γρήγορα.

Τεχνολογία και ψηφιακά εργαλεία

Σήμερα η τεχνολογία κάνει τη ζωή μας ευκολότερη. Παλαιότερα ο «αναγνώστης κειμένου» και το «λογισμικό αναγνώρισης φωνής» ήταν εργαλεία διαθέσιμα μόνο για φοιτητές με σοβαρές αναπηρίες.
Σήμερα τα κινητά, οι ταμπλέτες και τα laptops έχουν δυνατότητες μετατροπής του ήχου σε κείμενο κλπ. Επίσης υπάρχουν δυνατότητες υπενθύμισης, ηλεκτρονικών σημειώσεων που θα βοηθήσουν το φοιτητή με ΔΕΠ-Υ να οργανώσει τη ζωή του καλύτερα, φτάνει να γνωρίζει να χρησιμοποιεί τις εφαρμογές αυτές.
Ακόμα και στο τμήμα υπολογιστών του πανεπιστημίου, μπορεί να απευθυνθεί ο φοιτητής για ενημέρωση σε τεχνολογικά βοηθήματα.

Πηγή: adhdhellas