Είναι γεγονός πως το άγχος εμφανίζεται στη ζωή του ανθρώπου από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του. Η ένταση και η επίδραση του άγχους σε νεαρή ηλικία δε διαφέρει από αυτή των ενηλίκων. Πολλές φορές μάλιστα γίνεται πιο έντονο και πιο δύσκολο στην αντιμετώπισή του, μιας και τα παιδιά δεν έχουν αναπτύξει ακόμη τους μηχανισμούς για τη σωστή διαχείρισή του.
Οι αιτιακοί παράγοντες εκδήλωσης του παιδικού άγχους μπορεί να είναι πολλοί. Μπορεί να οφείλεται σε οικογενειακούς λόγους (σχέσεις με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, πολύ αυστηρός ή πολύ χαλαρός τρόπος διαπαιδαγώγησης, πολλές συγκρούσεις μεταξύ των γονέων ή διαζύγιο, ερχομός νέου μωρού, αλλαγή περιβάλλοντος λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων των γονέων, κτλ), σε ατομικούς λόγους (σωματικές ή συναισθηματικές ιδιαιτερότητες του παιδιού, συχνές αλλαγές στο πρόγραμμά του, σχέσεις με συνομηλίκους, έναρξη προεφηβείας – εφηβείας, συχνές ασθένειες, κτλ) και σε σχολικούς λόγους (σχολικός εκφοβισμός, αλλαγή σχολείου, σχέση με τον δάσκαλο, μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό ή από το δημοτικό στο γυμνάσιο, επανάληψη της τάξης, κτλ).
Συμπτώματα που μαρτυρούν άγχος
Δεν είναι πάντα εύκολο να διακρίνουμε πότε ένα παιδί έχει άγχος. Το άγχος του παιδιού εκδηλώνεται συνήθως μέσα από μια σειρά συμπτωμάτων, που τα κυριότερα αυτών είναι τα ακόλουθα:
- Σωματικές ενοχλήσεις (πονοκέφαλος, στομαχόπονος, κτλ.)
- Ξαφνική και έντονη κινητικότητα
- Ξεσπάσματα θυμού και επιθετικότητα
- Κοινωνική απομόνωση
- Παλινδρόμηση σε μικρότερη ηλικία
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Άρνηση ολοκλήρωσης εργασιών ή άρνηση για να πάει σχολείο
- Άρνηση για φαγητό
- Πόνος στο στήθος
- Τραυλισμός
- Εμετός
- Ναυτία
- Διάρροια
- Κλάματα
- Βραδινή ενούρηση
- Διαταραχές ύπνου
- Προσκόλληση σε έναν γονέα ή άλλο πρόσωπο
Τα παιδιά που εμφανίζουν τα παραπάνω συμπτώματα, προσπαθούν να αποφύγουν μια κατάσταση που τα κάνει να φοβούνται.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να το περιορίσουν και να υποστηρίξουν το παιδί;
Αρχικά, καλό θα είναι οι γονείς να απευθυνθούν σε έναν παιδίατρο για να τους διαβεβαιώσει ότι τα συμπτώματα δεν οφείλονται σε φυσικά αίτια. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα δεν έχουν φυσικά αίτια, σημαντικό είναι οι γονείς να κατανοήσουν ότι τα συμπτώματα που εκδηλώνει το παιδί είναι πραγματικά και πιθανότατα να οφείλονται στο άγχος του παιδιού.
Δείτε παρακάτω ορισμένους τρόπους για να αντιμετωπίσετε το άγχος του παιδιού:
Τα παιδιά θα πρέπει να τρέφονται σωστά και να αθλούνται, επειδή το άγχος επιβαρύνει τον οργανισμό.
• Απαραίτητο είναι τα παιδιά να κοιμούνται αρκετά (τουλάχιστον 7-8 ώρες) και να ξεκουράζονται.
• Οι γονείς καλό θα είναι να αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά τους, ώστε εκείνα να αισθάνονται ότι τους έχουν δίπλα τους.
• Να ακούν ενεργητικά το παιδί όταν είναι αγχωμένο, χωρίς να ασκούν κριτική και να προσπαθούν να αντιληφθούν αυτό που δεν μπορεί να πει.
• Να συζητούν με το παιδί τους σχετικά με τους λόγους που τους προκαλούν άγχος. Δεν είναι πάντα αναγκαία η συμβουλή από την πλευρά τους, μερικές φορές τα παιδιά έχουν απλώς ανάγκη να τα ακούσει κάποιος.
• Οι γονείς καλό θα είναι να επαναπροσδιορίσουν τις προσδοκίες τους και να μην επιδιώκουν μόνο τη βαθμοθηρία. Σημαντική είναι και η κοινωνική παρουσία του παιδιού στο σχολείο.
• Καλό θα είναι λοιπόν να ενισχύουν την κοινωνικοποίηση του παιδιού τους και να το βοηθούν να αναπτύξει και να διατηρήσει διαπροσωπικές σχέσεις.
• Να ενισχύουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών. Να τα επαινούν για καθετί καλό που κάνουν, να μην τα «μειώνουν» να μην τα συγκρίνουν με άλλα παιδιά ή αδέρφια.
• Η επικοινωνία των γονιών με το δάσκαλο ή τη δασκάλα του παιδιού και η ενημέρωση για τα συναισθήματα του παιδιού είναι εξίσου σημαντική.
• Τέλος και πολύ βασικό είναι να αναρωτηθούν αν αποτελούν οι ίδιοι πηγή άγχους για το παιδί τους.
Μόλις το παιδί εκδηλώσει το πρώτα σημάδια του άγχους, είναι σημαντικό οι γονείς να δείξουν αποδοχή, κατανόηση και συμπάθεια. Σε κάθε περίπτωση, όταν νιώθουν αδύναμοι να βοηθήσουν το παιδί τους, δε θα πρέπει να διστάσουν να αναζητήσουν τη βοήθεια των ειδικών.
Φώτης Παπαναστασίου
Ειδικός Παιδαγωγός – Συγγραφέας
Πηγή: eidikospaidagogos.gr
