Οι ερωτήσεις όπως: τί να περίμενουμε από τα παιδιά μας; πώς θα προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα; θα διαβάζουν μόνα τους; είναι πολλές. Η απάντηση για κάθε ερώτηση βρίσκεται στο ίδιο το παιδί. Όπως κάθε νέα αρχή έτσι και η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς ενέχει κάποιες “δυσκολίες” στη προσαρμογή τους. Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά χρειάζονται χρόνο να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
Ας ξεκινήσουμε από τη συμπεριφορά μας προς τα παιδιά. Τόσο οι γονείς, όσο και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να οπλιστούμε με υπομονή και αντοχή στα μέγιστα. Το πως αντιμετωπίζει κάθε μαθητής τη νέα σχολική χρονιά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως παραδείγματος χάρη την ηλικία που βρίσκεται, το περιβάλλον που συναναστρέφεται και τους τα ερεθίσματα που δέχεται. Διαφορετικά εκλαμβάνει το σχολείο ένα παιδί δημοτικού, διαφορετικά ένα παιδί γυμνασίου και διαφορετικά ένα παιδί λυκείου. Αυτό συμβαίνει γιατί αφενός αλλάζουν οι υποχρεώσεις τους και αφετέρου οι απαιτήσεις για διάβασμα αυξάνονται.
Ένας μαθητής δημοτικού αντιλαμβάνεται το σχολείο ως κάτι “δύσκολο”. Τα περισσότερα παιδιά αυτής της ηλικίας δε θέλουν να ανοίξουν τα σχολεία, ώστε να μη σταματήσουν το παιχνίδι. Η ανεμελιά που τους προσφέρει το καλοκαίρι και ο ελεύθερος χρόνος που έχουν, με το άνοιγμα των σχολείων θα λέγαμε μειώνονται. Είναι λογικό να υπάρχουν αντιδράσεις και φωνές. Αρχίζουν οι δραστηριότητες, τα αθλήματα, τα φροντιστήρια και κυρίως αρχίζει το “πρόγραμμα” πριν την έναρξη των σχολείων, ώστε να συνηθίζουν την αλλαγή της καθημερινότητά τους. Για κάθε οικογένεια ωστόσο το πρόγραμμα αυτό είναι διαφορετικό.
Είναι αυτονόητο ότι όλα τα παραπάνω δε τους αρέσουν με απότοκο να υπάρχει άρνηση από πλευράς τους. Είναι απαραίτητο όμως γονείς και εκπαιδευτικοί να τους εξηγήσουμε με τρόπο κατανοητό και κυρίως ήρεμο, πόσο σημαντικό είναι το νέο τους ξεκίνημα, άλλωστε το παιχνίδι δε θα σταματήσει, θα περιοριστεί απλά. Στις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού τα πράγματα αλλάζουν καθώς αυξάνεται ο χρόνος μελέτης. Απόρροια όλων των παραπάνω κάποιες φορές είναι οι καυγάδες με τα παιδιά μας. Στην ουσία δε βοηθούν τη κατάσταση, αντίθετα τη δυσχαιρένουν. Αντίθετα, μέσω του διαλόγου και τη χρήση τεκμηριωμένων παραδειγμάτων θα τους εξηγήσουμε τα οφέλη του σχολείου. Πρέπει να καταλάβουμε και να σεβαστούμε πως και οι μαθητές έχουν άγχος γαι το πώς θα είναι η “νέα” τους τάξη, αν θα έχουν καλό δάσκαλο, αν τα μαθήματα είναι δύσκολα και πολλά ακόμη ερωτήματα.
Τα παιδιά γυμνασίου και λυκείου συνήθως προσαρμόζονται ευκολότερα, χωρίς αυτό να ισχύει πάντοτε. Οι μαθητές που ξεκινούν τώρα το γυμνάσιο και το λύκειο για πρώτη φορά, αισθάνονται αγχωμένοι και φοβισμένοι. Η μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο θεωρείται δυσκολότερη από τη μετάβαση του γυμνασίου στο λύκειο. Το γυμνάσιο έχει πολλές απαιτήσεις και διαφέρει από το δημοτικό. Οι μαθητές έχουν περισσότερα μαθήματα και το διάβασμα τους αυξάνεται κατά πολύ. Γι’ αυτό το λόγο κρίνεται απαραίτητη μια συζήτηση, ώστε να λυθούν οι απορίες τους και να προετοιμαστούν για το νέο τους ξεκίνημα. Σχετικά με τους μαθητές λυκείου το πρώτο που πρέπει να λάβουμε υπόψην μας είναι η ψυχολογική τους κατάσταση. Βρίσκονται σε μεγάλη πίεση λόγω των εξετάσεων εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Σαφέστατα ο χρόνος διαβάσματος και ο όγκος της ύλης μπορεί να τους αγχώσει και να τους προκαλέσει νευρικότητα. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να βρισκόμαστε δίπλα τους και να τους δείχνουμε εμπιστοσύνη. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχουμε καλή σχέση μεταξύ μας, ώστε να μπορούμε να τους βοηθήσουμε και να τους στηρίξουμε.
Για να επιτευχθούν όμως όλα τα παραπάνω απαιτείται χρόνος. Συχνά οι μαθητές ξεκινούν νωρίτερα το διάβασμα, ώστε να κάνουν επανάληψη και να αρχίζουν να συμφιλιώνονται με την ιδέα ότι το καλοκαίρι τελειώνει και ο Σεπτέμβρης πλησιάζει. Στη πραγματικότητα μόλις το κουδούνι χτυπήσει τότε θα καταλάβουν ότι κάτι νέο αρχίζει και είναι για καλό τους. Το κλειδί για να ανταπεξέλθουν στα μαθήματά τους είναι να καταλάβουν ότι ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας που τους φέρνει ένα σκαλοπάτι παραπάνω στο στόχο τους. Για να είναι ευτυχισμένα τα παιδιά μας δε χρειάζεται να έχουν μια άριστη χρονιά, χρειάζεται να έχουν μια εποικοδομητική χρονιά με χαμόγελα και θέληση για μάθηση. Συνοψίζοντας, η ευχή που πρέπει να κάνουμε είναι η σχολική χρονιά που έρχεται να είναι καλύτερη από τη προηγούμενη.
Μπίχτα Βασιλική
Καθηγήτρια Φιλόλογος με μεταπτυχιακές σπουδές στις μαθησιακές δυσκολίες
