Τι ΔΕΝ είναι ένας γλωσσολόγος

Έχουν επιχειρήσει πολλοί συνάδελφοι κατά καιρούς να εξηγήσουν ποιο είναι το αντικείμενο της γλωσσολογίας και ποια ακριβώς είναι η δουλειά του γλωσσολόγου.

 

Μάλλον δεν έχουν καταφέρει να γίνουν σαφείς και γι’ αυτό ακόμα συναντάω ανθρώπους που με ρωτούν εναγωνίως γιατί το παιδί τους δεν έχει μιλήσει ακόμα και αν χρειάζεται να δουν έναν «γλωσσολόγο»!

 

Δεν είναι λίγες οι φορές που με προσεγγίζουν άτομα που ενδιαφέρονται να μάθουν την ετυμολογία μιας λέξης ή τη σημασία της («Να μας πει η γλωσσολόγος!»). Υπάρχουν κι εκείνοι που στο άκουσμα της ιδιότητάς μου αντιδρούν κάπως… «Α κατάλαβα! Πολύ μπλα μπλα»!

 

Ο γλωσσολόγος, λοιπόν, δεν είναι λογοθεραπευτής. Για θέματα άρθρωσης, ομιλίας και διαταραχών του λόγου μπορείτε να απευθύνεστε σε λογοθεραπευτή.

 

Ο γλωσσολόγος δεν είναι φλύαρος, δεν είναι παντογνώστης, δεν είναι κατ’ ανάγκη πολύγλωσσος και δεν είναι γιατρός για τη γλώσσα – κατ’ αναλογία προς τον καρδιολόγο, ουρολόγο, νεφρολόγο και ούτω καθεξής.

 

Ο γλωσσολόγος είναι ο άνθρωπος που μελετά τη γλώσσα ως όργανο επικοινωνίας σε ιστορικό και συγχρονικό επίπεδο. Ένα όργανο που αλλάζει και εξελίσσεται στην πορεία του μέσα στον χρόνο σε διάφορα γλωσσικά επίπεδα (φωνητική, φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία, πραγματολογία) ανάλογα με την περίσταση επικοινωνίας.

 

Σε απλά ελληνικά: Ο γλωσσολόγος  μελετά την προφορά, τη γραφή και την προέλευση λέξεων (ορθογραφία, ετυμολογία), τη θέση τους μέσα στην πρόταση, το νόημά τους και την πρόσληψη του νοήματος αυτού σε διαφορετικά συμφραζόμενα και στη χρήση τους από διαφορετικούς ομιλητές σε διαφορετικές περιστάσεις και εποχές.

 

Υπάρχουν διάφοροι κλάδοι εξειδίκευσης στην επιστήμη  της γλωσσολογίας, όπως είναι η θεωρητική και η εφαρμοσμένη γλωσσολογία σε πρώτο επίπεδο και κατ’ επέκταση  η κοινωνιογλωσσολογία, η κειμενογλωσσολογία, η υπολογιστική γλωσσολογία…

 

Οι ιδιότητες του φιλόλογου και του γλωσσολόγου δεν ταυτίζονται. Η γλωσσολογία είναι τομέας εξειδίκευσης για τον φιλόλογο. Όπως, δηλαδή, ο ορθοπεδικός είναι γιατρός, αλλά ο γιατρός δεν είναι κατ’ ανάγκη ορθοπεδικός, έτσι και ο φιλόλογος δεν είναι κατ’ ανάγκη γλωσσολόγος.

 

Και μία ακόμα διευκρίνιση: Ο φιλόλογος, οφείλει να έχει μία ευρεία γκάμα λεξιλογίου λόγω της συνεχούς ενασχόλησής του με τα του λόγου. Αυτό είναι αλήθεια! Δεν σημαίνει, όμως σε καμία περίπτωση ότι επειδή είναι φιλόλογος και δη γλωσσολόγος, ότι αποτελεί ένα περιπλανώμενο ετυμολογικό, ορθογραφικό, ερμηνευτικό ή χρηστικό λεξικό, ούτε ότι πρέπει να χρησιμοποιεί την κοινή νεοελληνική στην καθημερινότητά του – αντί της κυπριακής – για να αποδείξει το μορφωτικό του επίπεδο, τον επαγγελματισμό ή την εκπαιδευτική του δεινότητα.

 

Εν κατακλείδι, ο γλωσσολόγος δεν είναι «πολυμηχάνημα» και έκαστος κρίνεται και αξιολογείται μόνο επί τω έργω!